استخراج پلی ساکارید از برگ گیاه هفت کول و بررسی فعالیت ضد-اکسایشی و ضد میکروبی آن
فصل اول مقدمه
فصل اول مقدمه 1-1 بیان مساله محصولات غذايي سرخ شده با وجود محتواي چربي بالاي خود كه باعث افزايش كلسترول خون، افزايش فشار خون و بيماريهاي مربوط به انسداد شريانهاي قلب ميشوند، هنوز مورد توجه مصرف كنندگان هستند (کستر[1] و همکاران، 1986). همچنین چربیها در سلولها نقش مهمی به عنوان ترکیبات ساختاری ایفا میکنند (رجایی[2] و همکاران، 2005). تغييرات اكسيداتيو علاوه بر اثرات نامطلوب در سيستمهاي بيولوژيك، مسئول ايجاد طعم و پايين آمدن كيفيت غذا و فساد مواد غذايي است (کانگ[3] و همکاران، 2006). مثلاً یکی از مهمترین مشکلات صنعت گوشت، اکسیداسیون چربی گوشت مخصوصاً در زمان نگهداری میباشد. اکسیداسیون چربی در طول زمان نگهداری باعث بد طعم شدن گوشت، و اکسیداسیون میوگلوبین، باعث تغییر رنگ آن درحین نگهداری میشود (گرای[4] و همکاران، 1996). آنتی اکسیدانها از طرفی باعث کاهش خطر ابتلاء به بیماریهای قلبی، عروقی و سکته میشوند و از سوی دیگر از آسیب به DNA و ایجاد سرطان جلوگیری میکنند (نوگوچی و نیکی[5]، 2000). با وجود آنتی اکسیدانهای مختلف در پلاسما، سیستم دفاعی بدن به تنهایی قادر به از بین بردن رادیکالهای آزاد ایجاد شده در بدن نیست، به همین جهت نیاز به تأمین آنتیاکسیدان از منابع خارجی وجود دارد که از طریق مواد غذایی تأمین میشود (یانگ و وودسایت[6]، 2001). اگرچه ضداکسیدانهای صنعتی طی زمان طولانی برای جلوگیری از اکسیداسیون به موادغذایی اضافه میشوند، اما به علت خاصیت سرطانزایی بعضی از این افزودنیها (نیتو[7] و همکاران، 2010)، و آسیبهای کبدی ناشی از مصرف BHTو BHA(کریشنایا[8] و همکاران، 2007)، افزودن آنها به موادغذایی محدود و بعضاً ممنوع شده است (نیتو و همکاران، 2010). امروزه نیاز به آنتیاکسیدانهای قوی با سمیت کمتر و اثر بخشی بیشتر یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. متخصصین تغذیه برای تأمین آنتیاکسیدانهای مورد نیاز بدن، مصرف گیاهان، میوهجات و سبزیجات را توصیه میکنند زیرا آنتیاکسیدانهای گیاهی عوارض جانبی کمتر و خواص درمانی بهتری دارند (متئو و آبراهام[9]، 2006). از سوی دیگر بروز مقاومت دارویی در انواع میکروارگانیسمهای بیماریزا از یک سو و اثرات مضر نگهدارندههای غذایی شیمیایی و سنتزی از سوی دیگر به عنوان یک چالش مهم در هر دو زمینه بهداشت و درمان انسان و دام تبدیل گردیده است. بنابراین یک نیاز مستمر در زمینه شناسایی ترکیبات ضدمیکروبی جدید جهت به حداقل رسانیدن مقاومت دارویی میکروارگانیسمها و استفاده از آنها به عنوان جایگزین نگهدارندههای شیمیایی احساس میشود (گراگ[10] و همکاران، 1997). امروزه با اینکه بخش عظیمی از داروهاي مصرفی شیمیایی هستند اما برآورد میشود دست کم یک سوم کلیه فرآوردههاي دارویی منشأ گیاهی دارند یا پس از استخراج از گیاه تغییر شکل یافتهاند (بشارت[11] و همکاران، 2009). متابولیتهای ثانویه مشتق شده از گیاهان مانند فنل و فلاوونوئید دارای پتانسیل قوی برای پاکسازی رادیکالهای آزاد میباشند که در تمام قسمتهای گیاه مانند برگ، میوه، دانه و ریشه وجود دارند (متئو و آبراهام، 2006). به طور مثال ماروبیوم ولوتینوم[12] دارای درصد بالایی از ترکیبات حفاظت کننده و ضداکسایشی نظیر فلاوونوئیدها میباشد (کاریوتی[13] و همکاران ، 2003)، که خود میتواند در کاهش استرس اکسیداتیو ناشی از اثر رادیکالهای آزاد اکسیژن که در بیماری رایج دیابت به علت افزایش سطح گلوگز خون اتفاق میافتد، مؤثر واقع شود (کوکاک[14] و همکاران 2000). همچنین دارچین به عنوان ادویه غذایی کاربرد زیادی دارد و مطالعات نشان میدهد که بی اثر کننده خوبی برای رادیکال سوپراکسید میباشد (مورشیا و همکاران 2004). در مطالعهای دیگر اسانس پونه کوهی به روغن آفتابگردان افزوده شد و روند اکسیداسیون را مهار نمود (اولمدو[15] و همکاران 2014). همچنین ارزیابی خواص ضدمیکروبی و ضداکسایشی اسانس گیاهان کرفس، ریحان و گشنیز در کشور پرتغال، حاکی از تأثیر فوق العاده بالای آنها در حفاظت اکسایشی و میکروبی (به ویژه میکروبی) بوده است و میتوانند در صنایع آرایشی و بهداشتی، دارویی و غذایی در جهت کاهش نگرانی ناشی از به خطر افتادن سلامت مصرف کننده، جایگزین مواد مصنوعی گردند (جورج و همکاران ، 2013). به همین علت استفاده از ترکیبات طبیعی به جای افزودنیهای سنتزی، رواج پیدا کرده است. مثلاً اسانس آویشن حاوی بیش از 10 ماده میباشد که دارای خواص مفیدی از جمله، ضدعفونیکننده، ضدنفخ، ضداکسیدانی و ضدمیکروبی است (بوزین[16] و همکاران، 2006). همچنین پلیساکارید استخراج شده از برگ گیاهانی چون پاریس پلیفیلا[17] در شرایط آزمایشگاهی خاصیت ضداکسیدانی بالایی نشان داد (شین[18] و همکاران، 2014). پلی ساکارید محلول در آب استخراج شده از کدوتنبل، بوسیله سلولاز فعالیت ضدمیکروبی زیادی نشان داده است (جیان[19]، 2014). همچنین خاصیت ضدمیکروبی پلیساکارید محلول در آب گیاه تراکساکوم افیسینال[20] بر باسیلوس سوبتیلیس، استافیلوکوکوساورئوس و اشرشیاکلی مورد بررسی قرار گرفت و نتایج نشان داد که دارای فعالیت ضدباکتریایی بالایی بوده و میتواند به عنوان یک ماده نگهدارنده در مواد غذایی مورد توجه قرار گیرد (وانگ[21]، 2014). مطالعات موجود نشان میدهند که بسیاری از پلیساکاریدهای استخراج شده از گیاهان، به طور قطع دارای خواص ضداکسیدانی هستند و توان مهار رادیکالهای آزاد را دارند و میتوانند به عنوان پتانسیلهای جدید در زمینه آنتیاکسیدانی استفاده شوند (جیان و همکاران، 2013). 1-2 ضرورت و اهمیت اجرای طرح با توجه به اثبات خواص ضدمیکروبی و ضداکسیدانی پلیساکارید پارهای از گیاهان دارویی و همچنین به دلیل اینکه گیاه هفتکول با وجود دارا بودن خواص درمانی، موضوع تحقیقات نبوده و مورد بررسی قرار نگرفته است، مبنای این پژوهش، بهینهسازی شرایط استخراج پلیساکارید گیاه هفتکول، شناسایی ساختار آن و بررسی خواص ضداکسایشی و ضدمیکروبی آن قرار گرفته است. 1-2-1 گیاه هفتکول و محل رویش آن هفتکول از رده دیپساکالها و جنس ویبورنوم بوده و دارای نام علمیViburnum lantana L. میباشد. در مازندران (آمل و لاهیجان) با نام هفتکول، در نور و کجور با نام مخرا، در ارسباران، گرمهشو، در زیارت، زنیدار، در درفک، پلاخور، در آذربایجان غربی، آغاجی و در مناطق کرد نشین آذربایجان با نام تهتهو شناخته میشود (میرحیدر، 1382). گیاه هفتکول درختچهای است به ارتفاع 2-1 متر، که در آناتولی، قفقاز و شمال ایران یافت میشود (زرگری، 1371) و در ایران در حد فوقانی جنگلهای شمال، در ارتفاعات 2000 تا 3000 متری (میرحیدر، 1382)، در جنگلهای نواحی شمال تا پل زنگوله (در ارتفاعات 2600 متری)، کوه شاهوار نزدیک حاجیلنگ در ارتفاعات 2400 تا 2600 متری (گرگان)، دره چالوس در ارتفاعات 2400 متری، دره هراز، کوههای نزدیک تنکابن (گیلان)، قره داغ نزدیک حسن بیگلو و کلیبر (آذربایجان) میروید (زرگری، 1368).
1-2-2 خواص درمانی هفتکول در استعمال خارجی از جوشانده هفتکول به صورت غرغره در رفع آنژینهای ساده و ورم لثه استفاده میکنند. در ضمن پزشکان در گذشته عقیده داشتند که برای ترمیم لثههای فرسایش یافته میتوان از جوشانده آن بهره گرفت (زرگری، 1371). میوه گیاه هفتکول در درمان دیابت و اسهال استفاده شده و به صورت جوشانده و یا عصارهگیری از آن، مورد مصرف قرار میگیرد (آلتونداگ و ازترک[22]، 2011).با توجه به پراکندگی جغرافیایی این گونه در ارتفاعات و شناخت کم اطباء سنتی از آن، به نظر میرسد در پزشکی سنتی ایران جایگاه لازم را نیافته است و برای آشنایی واقعی با ارزشهای دارویی آن نیازمند تحقیق و تفحص بیشتر میباشیم (مظفریان، 1391).
شکل 1-1 گیاه هفت کول (ویبورنوم لانتانا)
1-3 اهداف 1-3-1 اهداف اصلی هدف از این مطالعه تعیین شرایط بهینه استخراج پلیساکارید برگ گیاه هفتکول و بررسی خواص ضداکسیدانی و ضدمیکروبی آن میباشد. 1-3-2 اهداف فرعی
1. Young & Woodside 2. Nieto 3. Krishnaiah 4.Mathew S, Abraham 5. Gragg 6. Besharat 4. Bozin 5. Paris polyphylla 6. Shen 7. Qian 8. Taraxacum officinale 9. Wang
فایل روب، ارائه دهنده ی فایل های کاربردی در زمینه های مختلف. جهت آشنایی و اطلاع یافتن از فایل های جدید فایل روب در کانال تلگرامی به آدرس لینک زیر عضو شوید.
|
برچسب های مهم