پنجه قدر

پنجه قدر ارسلان کشوری

مروری بر کتاب

در باب علوم غریبه

علوم خَفیه یا علوم غریبه یکی از دو شاخه "علوم" در تقسیمات قدیمی دانش‌ها در نظام آموزش مدارس اسلامی بوده‌است. شاخه دیگر، یعنی علوم جَلیه، به طب و منطق و هندسه و غیره مربوط است قوانین مشخصی داشت و در کتاب‌ها نوشته و در مکاتب تدریس می‌شد، ولی علوم خفیه - که علوم غریبه نیز نامیده می‌شوند - به نیروهای مافوق طبیعت می‌پردازد و اسرار آن در نزد عالمانش پنهان می‌ماند.

باور اکثریت دانشمندان امروزی بر این است که توضیحات و ادعاهای نهان‌شناسی یا همان علوم خفیه با علم امروزین سازگاری ندارد و از راه‌های علمی بر مبنای روش علمی اثبات‌پذیر نیست زیرا علوم امروزی بیشتر به نوعی ادامه دهنده مسیر پوزیتیویسم (تجربه‌گرائی) صرف جهت رسیدن به حقایق هستند و با توجه به نسبی و ناقص بودن علوم امروزی نمی‌توان دلیل محکمی بر وجود یا عدم وجود چیزی که در این دایره (تجربه‌گرائی) نمی‌گنجد آورد.

کلیه شاخه‌های علوم غریبه در کتب شیعه به ۳۴ شاخه به قرار زیر تقسیم می‌شود:

کیمیا: کوشش در دگرش (تبدیل) کانی‌ها و فلزات، علم اکسیر.
لیمیا: تبدیل قوای فاعل به مفعول یا بالعکس، علم طلسمات.
هیمیا: احوال ستارگان و حیوانات مرتبط با آنها، علم تسخیرات.
سیمیا: راز و رمز اعداد دیدن و تصرف موجودات تخیلی، علم خیالات.
ریمیا: تردستی یا علم شعبدات.

پنج حرف اول نام این شاخه‌ها که «خمسه مُحتجبه» نامیده می‌شدند، عبارت «کُلَه سِر» را می‌سازد که به معنی مجموعه اسرار است. و کَلِه سَر هم یاد شده است که مراد از او داشتن مغز و مفکره قوی است و اگر کسی را این اسباب در دسترس نباشد، نباید وارد این مقوله گردد.

خواص شناسی (خواص اسماءالله • خواص آیات و سوره‌ها • خواص ادعیه • حرز • خواص اوراد و اذکار و ختومات • خواص تعاویذ و رُقی • خواص حروف و جُمَل و اشکال • خواص الاشیاء • خواص طبع‌ها) جفر • رمل • عددشناسی • علم اوفاق • تفأل • استخاره • علم الاعضاء • علم الاکتاف • وهم و دم •

قیافه‌شناسی • کف‌بینی • ستاره بینی • ملاحم • تعبیر خواب • هیپنوتیزم • مانیه‌تیزم • تلقین به نفس • تله‌پاتی • تخلیه روح • روشن‌بینی...